محاسبه تاسیسات آب و فاضلاب در طرح توجیهی

آب از ضروری ترین نیازهای ایجاد و بهره برداری از یک واحد مسکونی، خدماتی، کشاورزی، تولیدی و صنعتی می باشد. زمینه های اصلی مصرف آن، مصارف انسانی و فضای سبز و محیطی است. حداکثر نیاز آن با توجه به نوع فعالیت و میزان مصرف در کشاورزی و صنایع حیاتی، تعیین می گردد. به طور مثال، نیاز صنایع الکترونیک به آب در حد صفر است. ولی در بخش کشت و صنعت در حداکثر و در صنعت نوشابه سازی صد درصد می باشد.
منابع تامین آب عبارتند از: انشعاب آب شهری، آب رسانی مشترک در شهرکهای صنعتی، منابع تجمیعی واحدهای صنعتی و حفر چاه ها که در همه موارد مستندات آن همراه با واگذاری زمین به متقاضی تحویل می گردد.
از رایج ترین راه های تامین آب، حفر چاه در زمین محل اجرای طرح است که، به استثناء زمین های واگذار شده، از سوی شهرک های صنعتی با اخذ مجوز از ارگان های مربوطه انجام می شود. ولی در سایر زمین های واگذاری با مالکیت خصوصی و دولتی، مجاز می باشد.
با توجه به دسترسی به سفره های آب زمینی، چاه ها به دو دسته عمیق و نیمه عمیق تقسیم می شوند. از یک متر عمق تا چهل متر را چاه نیمه عمیق و عمق بیش از چهل متر را چاه عمیق می گویند.
همراه با حفر چاه، لوله گذاری و نصب موتور پمپ فشار نیز در چاه انجام می شود. واحد ظرفیت آب دهی لوله گذاری اینچ (۵/۲ سانتیمتر) و واحد(آب دهی) لیتر در ثانیه بوده که تابعی است از آب مصرفی در تولید محصول، آب تاسیساتی به عنوان خنک کننده خط تولید، آب به عنوان مواد اولیه در تولید محصولات رقیق مانند نوشابه و آب میوه و برای مصرف عمومی کارکنان و فضای سبز کارخانه.
تجهیزات مرتبط با سیستم آب رسانی که پیش بینی و ایجاد آن ها در واحدهای صنعتی الزامی است، عبارتند از:
-منابع ذخیره آب در طرح
منابع ذخیره آب: منابع مذکور نسبت به نیاز واحد تولیدی و امکانات تامین آن ها شامل منبع فلزی زمینی و هوایی و منابع ساختمانی زمینی سرپوشیده و استخر می باشند. منابع فلزی از ورق سفید گالوانیزه با عایق بندی و دوجداره بوده که روی فونداسیون بتنی و در ارتفاع های ۸ و ۱۲ و ۱۶ و ۲۰ متری نصب می شوند. منبع هوایی از دو بخش پایه و تاج تشکیل می شود. که تاج همان منبع ذخیره آب است. معمولاً منابع زمینی، بتنی با عایق ایزولاسیون، پوشش سیمانی یا کاشی کاری شده و با درپوش بتنی ساخته می شوند. با ایجاد یک واحد موتورخانه در کنار آن ها، آب با فشار الکتروپمپ به مراکز مصرف توزیع می گردد.
حجم منابع هوایی و زمینی تابعی است از امکانات تهیه آب در ساعات کم مصرف برای ساعات پیک و پرمصرف که موجب کاهش فشار و یا حتی قطع آب می گردد. واحد ظرفیت منابع در حجم های کوچک، لیتر و در حجم های بالاتر مکعب می باشد.
تصفیه آب و سختی گیر در تاسیسات طرح توجیهی (water refiner, hardness obviator)
دستگاه های سختی گیر و تصفیه آب با توجه به کاربری آب در تولید محصولات و خنک کردن خط تولید در دو گروه خودکار و کنترل دستی قرار دارند. سیستم کنترل دستی شامل تجهیزاتی از قبیل منبع، شیر هیدرولیک و شیر افشانک، و سختی گیر بوده که قادر به تصفیه شیمیایی و فیزیکی آب به ظرفیت ۳۵ الی ۱۲۰ گالن در دقیقه(۶۲۵۰ تا۱۰۰۰۰۰ کربن در ساعت) می باشد.
سیستم سختی گیر خودکار با تجهیزاتی شامل منبع و شیر هیدرولیک با قابلیت کنترل شستشو و ساعت خودکار برای تنظیم شستشو و شیرهای افشانک با قدرت تصفیه معادل ۴۸۰ تا ۱۲۵۰۰ گالن در ساعت و ظرفیت حدود ۵ تا ۸۰ گالن در دقیقه می باشد.
اما نکته مهم تصفیه ترکیبات شیمیایی موجود در آب است که باید در کنترل کیفیت آب و در نهایت در محصول تولیدی مدنظر قرار گیرد.
محاسبه فاضلاب صنعتی و انسانی در طرح توجیهی (human(e) and industrial sewage)
سیستم فاضلاب صنعتی با توجه به نوع صنعت، طراحی، ایجاد و مورد بهره برداری قرار می گیرد. در حال حاضر، با توجه به مشکلات محیط زیستی ایجاد فاضلاب صنعتی به صورت یک ضرورت از سوی ارگان های ذیربط به واحدهای صنعتی تکلیف می شود. از فواید دیگر ایجاد فاضلاب صنعتی و تصفیه آب، بازگردان بخشی از آب بوده که صرفه جویی مناسبی را در هزینه های جاری به وجود می آورد.
فاضلاب صنعتی به صورت استخرهای زمینی چندگانه(۳، ۵، ۷ استخر) در ابعاد و عمق متفاوت در کنار هم و با یک شیب محاسبه شده ایجاد می شوند. با استفاده از نصب استراکچر فلزی بر روی آن ها و استفاده از سیستم هم زن از ابتدای خط تصفیه که فاضلاب به آن وارد شده، آب از املاح اضافی پالایش شده و مواد زاید آن به صورت لایه های لجن و فشرده در عمق استخرها جای گرفته و آب پالایش شده در هر مرحله به استخر بعدی سرازیر شده و در نهایت در آخرین استخر آب تمیز و تصفیه شده مجدداً به خط تولید انتقال می یابد.

بیشترین مصرف فاضلاب صنعتی در صنایع شیمیایی، چرم و سالامبور می باشد.

طریقه دیگر جمع آوری فاضلاب، سیستم فاضلاب شهری(اگو) است. در این روش آب های فاضلابی و مواد زاید و آب باران از قسمت های مختلف توسط لوله کشی فاضلاب جمع آوری شده و به خارج از محیط مسکونی یا فعالیت هدایت گردیده و در فاضلاب شهری قرار می گیرد. سپس، به استخرهای تعیین شده شهری هدایت می شود. در این استخرها عملیات پالایش و تصفیه فاضلاب به روش فوق انجام شده و آب تصفیه شده به مصارف گوناگون به ویژه به کشاورزی اختصاص می یابد.
لوله ها در شبکه آب و فاضلاب طرح توجیهی
-لوله های پی. وی. سی (P.V.C PIPE): لوله هایی با جنس مقاوم و سخت و کلیه اتصالات با تحمل فشار ۱۶ اتمسفر، تحمل ۲۰ درجه سانتیگراد حرارت به قطرهای ۲۰ الی ۱۲۵ میلیمتر جهت آب رسانی و تحمل فشار ۴ تا ۶ اتمسفر به قطر ۵۰ الی ۲۰۰ میلیمتر جهت مصرف در فاضلاب.
-لوله های آزبست سیمانی (AZBEST Cement pipe): از نوع سیمان پرتلند و ضدسولفات، قیر اندود شده با اتصالات چدنی و حلقه های لاستیکی و صابون مایع و… طبق استاندارد I.S.O برای فشارهای ۶، ۹ و ۱۲ اتمسفر با قطر ۶۰ الی ۶۰۰ میلیمتر برای آب رسانی و فاضلاب شبکه ای.
-لوله های گالوانیزه درزدار (seamy galvanized pipe): با وزن های سبک و متوسط برای نصب توکار داخل ساختمان با لوازم و اتصالات از قطر ۵/۰ تا ۶ اینچ برای آب رسانی.
-لوله های چدنی (cast iron pipe): تحت فشار جهت آب رسانی با هر استاندارد قابل قبول با کلیه لوازم و اتصالات و مصالح برای استفاده از قطر ۳ الی ۱۲ اینچ و لوله های چدنی جهت هدایت فاضلاب با اتصالات U,S شکل همراه با لاستیک و بست های فولادی ضدزنگ با قطعات همراه شامل سیفون، تبدیل، سه راهی و دریچه بازدید و قطر داخلی ۵۰ الی ۲۰۰ میلیمتر.
-لوله های داکتیل: با گلندو، پکیج، واشر، مهره و سایر مصالح لازم جهت اتصال و نصب با تحمل فشار ۱۶ اتمسفر و قطر ۸۰ تا ۷۰۰ میلیمتر.