طرح تولید کود کمپوست _ کود آلی

کود کمپوست یا کود آلی، محصولی زیستی و طبیعی است که از تجزیه مواد آلی مانند پسماندهای گیاهی و حیوانی به دست می‌آید و به عنوان یک کود با کیفیت و پایدار در کشاورزی استفاده می‌شود. در ایران، تولید کود کمپوست به دلیل مزایای زیست‌محیطی و افزایش بهره‌وری محصولات کشاورزی، مورد توجه قرار گرفته است. تولید کود کمپوست در ایران با استفاده از پسماندهای کشاورزی و شهری انجام می‌شود و چندین کارخانه در شهرهای مختلف مانند مشهد، تبریز و اصفهان فعال هستند. کود کمپوست تولیدی از نظر کیفیت شیمیایی (pH، هدایت الکتریکی، درصد رطوبت، کربن، ازت و سایر عناصر) در محدوده قابل قبول استانداردهای ملی و جهانی قرار دارد. این کود به عنوان یک کود آلی با ارزش افزوده بالا، می‌تواند بازدهی محصولات کشاورزی را افزایش دهد و همزمان به مدیریت پسماندهای زیستی کمک کند.

معرفی کد آیسیک مرتبط با طرح تولید کود کمپوست

کد آیسیک مخفف International Standard Industrial Classification (سیستم بین المللی طبقه بندی استاندارد صنایع) است. کد گذاری به عنوان روش ساده و دقیق برای تعیین هویت کالا، قطعات، مدارک و اموال، سالها است که در سطح شرکت ها و زنجیره های تأمین مورد استفاده قرار می گیرد. کد آیسیک تولید کود کمپوست در زیر آمده است:
کد آیسیک انواع کود آلی و ارگانیک (انواع کود آلی و ارگانیک – organic fertilizers): ۲۴۱۲۳۱۲۳۶۵
کد آیسیک کود آلی با منشاء اسید های آلی گیاهی (ترکیبات هوموسی) (کود آلی با منشاء اسید های آلی گیاهی – organic fertilizers derived from organic acids of plants(humus compounds)): ۲۴۱۲۵۱۲۳۶۹
کد آیسیک کمپوست گیاهی (کمپوست گیاهی – Herbal Compost): ۲۴۱۲۵۱۲۳۷۴
کد آیسیک کود گیاهی غنی شده: ۲۴۱۲۵۱۲۳۷۸
کد آیسیک کمپوست گیاهی غنی شده: ۲۴۱۲۵۱۲۳۸۱
کد آیسیک ورمی کمپوست گیاهی: ۲۴۱۲۵۱۲۳۸۶
کد آیسیک کمپوست حیوانی (کمپوست حیوانی – Animal compost ): ۲۴۱۲۵۱۲۳۷۳
کد آیسیک کمپوست حیوانی غنی شده: ۲۴۱۲۵۱۲۳۸۲
کد آیسیک ورمی کمپوست حیوانی: ۲۴۱۲۵۱۲۳۸۵
کد آیسیک ورمی کمپوست غنی شده : ۲۴۱۲۵۱۲۳۸۳

کد تعرفه گمرکی مرتبط با صنعت تولید کود کمپوست

تعرفه یا به عبارت دیگری (TARIFF) یک نوع معیار رقمی و یا عددی می باشد برای شناسایی و تعیین جایگاه کالا در ترخیص کالا .
تعرفه گمرکی میزان حقوق ورودی قابل پرداخت برای ورود کالا می باشد.تعرفه گمرکی در بستر تاریخ مبتنی بر سیستم و روش های خاصی از قبیل اداره گمرک، آمار، حمل و نقل، بیمه و غیره طراحی و مورد استفاده قرار می گیرد. کد تعرفه گمرکی تولید کود کمپوست عبارت است از:

کد تعرفه گمرکی کود آلی با منشاء اسید های آلی گیاهی: ۳۱۰۱۰۰۰۰

جهت مشاهده طرح تولید کود کمپوست اینجا کلیک نمایید.

موارد مصرف و کاربرد کود کمپوست

1. زمین‌های زراعی و باغی: با اینکه کودهای شیمیایی و حیوانی به‌دلیل قیمت پایین‌تر رایج‌تر هستند، اما کمپوست به‌خاطر فواید فراوان خود، به‌ویژه در بهبود بافت خاک و افزایش مواد آلی، مورد توجه روزافزون قرار گرفته است.

2. گل‌ها و گیاهان زینتی: در پرورش گیاهان گلدانی، نهال‌ها، گیاهان دارویی، زعفران، گل محمدی، و گلخانه‌ها (خانگی یا صنعتی)، کمپوست باعث رشد بهتر، افزایش مقاومت و بهبود کیفیت گیاهان می‌شود.

3. فضای سبز شهری: شهرداری‌ها در توسعه پارک‌ها، کاشت چمن، حاشیه بزرگراه‌ها و اتوبان‌ها از کمپوست بهره می‌برند. استفاده از کمپوست در این بخش، ضمن کمک به غنی‌سازی خاک، نقش مؤثری در کاهش آلودگی هوا و بازیافت پسماندهای شهری دارد.

تحلیل صنعت تولید کود کمپوست در ایران

زباله‌های شهری بخش بزرگی از مواد اولیه را تأمین می‌کنند: در شهر بابل نزدیک به ۷۳% زباله‌ها قابلیت کمپوست‌سازی دارند و پتانسیل تولید بیش از ۱۰٬۸۰۴ تن کمپوست فله‌ای وجود دارد. ضمناً، بخش قابل توجهی از اراضی کشاورزی ایران (بیش از ۶۰٪) فاقد کربن آلی هستند؛ بنابراین تقاضای بالایی برای اصلاح خاک وجود دارد.انتظار می‌رود تا ۲۰۲۹ بازار به ۱۳٫۲۶ میلیارد دلار برسد که CAGR آن حدود ۱۰٫۶٪ خواهد بود.

تولید کود کمپوست در ایران فرصت مناسبی برای توسعه کشاورزی

1. بهبود کیفیت و ساختار خاک: کود کمپوست با افزایش مواد آلی خاک، ساختار فیزیکی خاک را بهبود می‌بخشد، تهویه و زهکشی خاک را افزایش می‌دهد و باعث کاهش چگالی ظاهری خاک می‌شود. این امر به ویژه در خاک‌های رسی سنگین یا شنی سبک اهمیت دارد و شرایط بهتری برای رشد ریشه‌ها فراهم می‌کند.
2. افزایش ظرفیت نگهداری آب: کود کمپوست توانایی خاک را در نگهداری آب افزایش می‌دهد که به بهره‌وری بهتر مصرف آب و مقاومت گیاهان در برابر خشکی کمک می‌کند. این ویژگی در شرایط بحران آب در ایران اهمیت ویژه‌ای دارد.
3. تأمین مواد مغذی ضروری: کود کمپوست عناصر مهمی مانند نیتروژن، فسفر و پتاسیم را به خاک اضافه می‌کند که برای رشد گیاهان حیاتی است و باعث افزایش بازدهی محصولات کشاورزی می‌شود.
4. کاهش وابستگی به کودهای شیمیایی: استفاده از کود کمپوست موجب کاهش مصرف کودهای شیمیایی و در نتیجه کاهش هزینه‌های کشاورزی و حفظ سلامت خاک در بلندمدت می‌شود.
5. مدیریت پسماندهای کشاورزی و شهری: تولید کود کمپوست از پسماندهای گیاهی و حیوانی به کاهش آلودگی محیط زیست کمک می‌کند و به عنوان روشی پایدار در مدیریت پسماندها مطرح است.
6. افزایش بهره‌وری و پایداری کشاورزی: بهره‌گیری مستمر از کود کمپوست موجب بهبود پایدار خاک و افزایش عملکرد محصولات کشاورزی می‌شود که برای توسعه کشاورزی در ایران بسیار حیاتی است.
7. این عوامل باعث شده‌اند تولید کود کمپوست به عنوان یک فرصت اقتصادی و زیست‌محیطی مناسب برای توسعه کشاورزی در ایران شناخته شود.

محدودیت‌ها و چالش‌های زیست‌محیطی صنعت تولید کود کمپوست در ایران

انتشار گازهای گلخانه‌ای و آلودگی هوا: فرآیند تخمیر مواد آلی در تولید کود کمپوست می‌تواند منجر به تولید گازهایی نظیر متان (CH₄) و دی‌اکسید کربن (CO₂) شود که از عوامل اصلی گرمایش جهانی و آلودگی هوا به شمار می‌روند. همچنین مصرف سوخت‌های فسیلی در حمل‌ونقل کمپوست، ردپای کربنی این صنعت را افزایش می‌دهد.

آلودگی منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی: اگر فاضلاب‌ها و شیرابه‌های ناشی از تولید کمپوست به درستی مدیریت نشوند، ممکن است حاوی فلزات سنگین، نیتروژن اضافی و ترکیبات مضر باشند که به منابع آبی وارد شده و به سلامت انسان و اکوسیستم‌های آبی آسیب برسانند.

تخریب خاک و تهدید تنوع زیستی: برداشت بی‌رویه مواد اولیه مانند کود دامی، بقایای گیاهی یا زباله‌های تر، در صورت عدم جایگزینی منابع، باعث تخریب ساختار خاک و کاهش تنوع زیستی خاک خواهد شد. همچنین مصرف کمپوست آلوده ممکن است منجر به ورود مواد ناسالم به خاک کشاورزی شود.

تولید زباله‌های جامد و غیرقابل تجزیه: در برخی مراحل تولید کمپوست، به‌ویژه زمانی که زباله‌های شهری به عنوان ماده اولیه استفاده می‌شود، پسماندهای غیرقابل بازیافت تولید می‌شود که نیازمند مدیریت تخصصی پسماند است تا از آسیب زیست‌محیطی جلوگیری شود.

مصرف بالای انرژی‌های غیر تجدیدپذیر: استفاده از برق، سوخت و ماشین‌آلات سنگین در خطوط تولید و حمل‌ونقل کمپوست، منجر به افزایش مصرف انرژی و هزینه‌های زیست‌محیطی می‌شود، به‌ویژه اگر این انرژی‌ها از منابع فسیلی تأمین شود.

آلودگی به فلزات سنگین و سموم: در صورت استفاده از پسماندهای آلوده (مانند باتری، پلاستیک، یا لوازم الکترونیکی) در تولید، کمپوست نهایی ممکن است دارای فلزات سنگین (سرب، کادمیوم، جیوه) باشد که برای محصولات کشاورزی و سلامت انسان خطرناک است.

چالش‌های قانونی و ضعف نظارت محیط زیستی: نبود استانداردهای جامع و نظارت دقیق بر واحدهای تولیدی موجب شده برخی تولیدکنندگان از فرآیندهای غیراصولی استفاده کنند. این مسأله می‌تواند موجب نقض مقررات محیط زیست و تخریب منابع طبیعی شود.

جهت مشاهده طرح تولید کمپوست از پسماند های شهری اینجا کلیک نمایید.

فرآیند تولید کود کمپوست

1. جمع‌آوری مواد اولیه: مواد آلی مانند کود حیوانی، کاه، برگ، شاخه‌های خرد شده، زائدات آشپزخانه (پوست میوه‌ها، سبزیجات، پوست تخم مرغ ریز شده) و خاک اره جمع‌آوری می‌شوند. باید از موادی که حشرات موذی جذب می‌کنند یا شاخ و برگ‌های درختان سوزنی‌برگ به دلیل اسیدی کردن پی‌اچ کمتر استفاده شود.

2. تنظیم نسبت کربن به نیتروژن (C/N): نسبت مطلوب کربن به نیتروژن حدود ۳۰ به ۱ است تا فرایند پوسش به خوبی انجام شود.

3. تأمین رطوبت مناسب: رطوبت مطلوب برای پوسش بین ۴۰ تا ۶۰ درصد است. رطوبت کمتر یا بیشتر فرایند را مختل می‌کند.

4. هوادهی و تهویه: برای پوسش هوازی، هوادهی منظم و مناسب ضروری است تا اکسیژن کافی برای فعالیت میکروارگانیسم‌ها فراهم شود و بوی نامطبوع کاهش یابد.

5. فرایند تخمیر و پوسش: مواد به صورت توده‌های بزرگ یا قالب‌زده شده انباشته می‌شوند و تحت کنترل دما و رطوبت، فعالیت میکروبی در دمای بهینه (۳۵-۶۰ درجه سانتی‌گراد) باعث تجزیه مواد آلی می‌شود. این مرحله ممکن است چند هفته تا چند ماه طول بکشد.

6. برگرداندن توده کمپوست: برای تأمین اکسیژن و یکنواخت شدن پوسش، توده کمپوست به صورت دوره‌ای برگردانده می‌شود.

7. پاستوریزاسیون (مرحله عمل‌آوری): برای از بین بردن ارگانیسم‌های بیماری‌زا و بذر علف‌های هرز، کمپوست در دمای حدود ۵۲-۶۰ درجه سانتی‌گراد به مدت چند روز نگهداری می‌شود. این مرحله در اتاق‌های مخصوص یا تونل‌های پاستوریزاسیون انجام می‌شود.

8. خرد کردن و مخلوط کردن: پس از تخمیر، کمپوست ممکن است خرد شده و با مواد دیگر مخلوط شود تا یکنواختی و کیفیت محصول نهایی افزایش یابد.

9. گرانول‌سازی و خشک‌کردن (اختیاری): در برخی خطوط تولید، کمپوست به شکل گرانول درمی‌آید و در صورت نیاز رطوبت آن کاهش می‌یابد تا برای بسته‌بندی آماده شود.

10. بسته‌بندی و انبارداری: محصول نهایی بسته‌بندی شده و برای فروش و استفاده آماده می‌شود.

این فرایندها در روش‌های مختلف تولید کمپوست (مانند روش درازمدت، کوتاه‌مدت، هوازی و بی‌هوازی) و نیز در تولید ورمی کمپوست با حضور کرم‌های خاکی تفاوت‌هایی دارد، اما اصول کلی مشابه است.

مواد اولیه مورد استفاده برای تولید کود کمپوست در ایران

مواد غنی از کربن (قهوه‌ای‌ها) – منبع انرژی برای میکروارگانیسم‌ها

• کلش گندم و سایر غلات.

• ساقه و شاخه‌های خرد شده گیاهان.

• برگ‌های خشک درختان و باغات.

• پوست درخت، خاک اره، تراشه‌های چوب.

• کاغذ و مقوای بدون جوهر (بازیافتی و غیر رنگی).

• ملاس چغندر قند (منبع قند برای تسریع فرآیند تخمیر).

• سنگ گچ برای تنظیم pH و تأمین کلسیم و گوگرد.

• خاکستر چوب (با استفاده محدود و کنترل شده).

 مواد غنی از نیتروژن (سبزها) – محرک اصلی رشد میکروارگانیسم‌ها

• کود مرغی (منبع قوی نیتروژن و افزایش‌دهنده دمای کمپوست).

• کود اوره (برای تسریع تجزیه مواد آلی).

• ضایعات تازه میوه و سبزیجات.

• برگ‌های سبز و علف‌های کوتاه شده.

• تفاله قهوه و چای.

• پوست تخم‌مرغ (سرشار از کلسیم).

• ضایعات آشپزخانه‌ای گیاهی (فاقد گوشت، لبنیات و چربی).

• ملاس چغندر (تأمین نیتروژن و قند برای میکروارگانیسم‌ها).

 مواد جانبی و مکمل‌ها

• آب: برای حفظ رطوبت مناسب (۵۰ تا ۶۰ درصد) در حین فرآیند تخمیر.

• اکسیژن: تأمین از طریق هوادهی منظم برای تنفس میکروارگانیسم‌ها.

• افزودنی‌ها: مانند سنگ گچ، آهک کشاورزی یا خاک برگ جهت تنظیم pH و غنی‌سازی محصول نهایی.

تجهیزات و ماشین آلات جهت تولید کود کمپوست

1. خردکن یا آسیاب مواد آلی (Shredder):برای خرد کردن شاخه، برگ، کلش، زباله‌های آلی و کاهش حجم مواد اولیه جهت تسریع تخمیر.
2. الک درشت‌گیر اولیه:جهت جداسازی مواد بسیار درشت و زائدهای غیرقابل استفاده قبل از ورود به خط کمپوست.
3. میکسر یا همزن مواد (Compost Mixer):برای ترکیب دقیق مواد قهوه‌ای و سبز با نسبت کربن به نیتروژن (C/N) مناسب و افزودنی‌های لازم.
4. ترازوهای صنعتی دقیق:جهت توزین دقیق ترکیبات ورودی و کنترل کیفیت در ترکیب‌سازی مواد اولیه.
5. کمپوستر درام دوار (Rotary Drum Composter):دستگاه اصلی فرآیند تخمیر در حالت مکانیزه که گرما، رطوبت و تهویه را به‌صورت خودکار کنترل می‌کند.
6. هواده مکانیزه یا ترنر کمپوست (Compost Turner):برای برگرداندن و هوادهی توده‌های کمپوست در روش‌های ردیفی یا پشته‌ای (Windrow Composting).
7. سیستم آبیاری یا مه‌پاش (Moisture Control):جهت تأمین رطوبت ایده‌آل ۴۰ تا ۶۰ درصد در کل دوره تخمیر.
8. دماسنج کمپوست و رطوبت‌سنج دیجیتال:برای پایش دمای داخلی و درصد رطوبت توده، حفظ شرایط بیولوژیکی بهینه.
9. سنسورهای پایش اکسیژن:جهت بررسی سطح اکسیژن و جلوگیری از بی‌هوازی شدن کمپوست.
10. کاهش‌دهنده بو (Deodorizing Unit):فیلترهای بیولوژیکی یا کربن فعال جهت کنترل بوهای نامطبوع در واحد کمپوست‌سازی.
11. سرند یا الک دوار (Trommel Screener):برای جداسازی قطعات بزرگ یا ناقص از کمپوست آماده مصرف.
12. واحد خشک‌کن کمپوست (Compost Dryer):در صورت نیاز برای کاهش رطوبت محصول نهایی جهت نگهداری طولانی‌تر.
13. دستگاه گرانول‌ساز (Pelletizer – در صورت تولید کود گرانوله):برای تبدیل کمپوست پودری به گرانول‌های فشرده و یکنواخت جهت کاربرد آسان‌تر.
14. دستگاه پرکن کیسه (Bag Filling Machine):برای بسته‌بندی کمپوست در کیسه‌های ۱۰، ۲۵ یا ۵۰ کیلویی به‌صورت دقیق.
15. دوخت کیسه اتوماتیک (Bag Sealer):برای دوخت کامل و بهداشتی کیسه‌ها جهت عرضه در بازار.
16. تراکتور، لودر یا بیل مکانیکی:برای حمل مواد اولیه، جابجایی توده‌های کمپوست و تسهیل عملیات سنگین در مزرعه.
17. سوله نگهداری و انبار سرپوشیده:برای نگهداری کمپوست خام، نهایی و مواد اولیه در شرایط استاندارد.
18. سیستم جمع‌آوری و مدیریت شیرابه (Leachate Control System):برای جلوگیری از آلودگی خاک و منابع آبی با فاضلاب تولیدی کمپوست.

جهت مشاهده آشنایی با خط تولید کود آلی و کمپوست اینجا کلیک نمایید.

راهکارهای سریع‌تر و اقتصادی‌تر کردن فرآیند تولید کود کمپوست

ریز کردن مواد اولیه: خرد کردن برگ‌ها، ساقه‌ها و ضایعات با خردکن، سطح تماس میکروارگانیسم‌ها را افزایش داده و تجزیه را تسریع می‌کند.

تنظیم نسبت C/N (حدود ۳۰ به ۱): ترکیب مواد پرکربن (مثل کلش و خاک اره) با مواد پرنیتروژن (مثل یونجه و کود مرغی) باعث تخمیر کامل و سریع‌تر می‌شود.

کنترل رطوبت (۴۰ تا ۶۰ درصد): حفظ رطوبت مناسب با تست دستی و جلوگیری از خشکی یا اشباع برای حفظ فعالیت میکروبی حیاتی است.

تهویه و هوادهی منظم: برگرداندن دوره‌ای توده کمپوست به تأمین اکسیژن کافی کمک کرده و از تولید بوی بد و فساد جلوگیری می‌کند.

ایجاد توده‌های مناسب (حدود ۱ متر مکعب): توده‌های متوسط سریع‌تر گرم می‌شوند و شرایط بهینه برای فعالیت میکروارگانیسم‌ها را فراهم می‌کنند.

استفاده از افزودنی‌های زیستی و شیمیایی: موادی مانند اگروسیب، پراکسیدین یا پراکسی‌استیک تخمیر را سرعت می‌بخشند و کیفیت را بالا می‌برند.

استفاده از کمپوسترهای برقی (در مقیاس کوچک): این دستگاه‌ها با کنترل دما و رطوبت، زمان تولید را به چند روز کاهش می‌دهند ولی هزینه بالاتری دارند.

بهره‌گیری از روش‌های مکانیزه صنعتی: تجهیزاتی مانند تراکتور، خردکن صنعتی، سرند و میکسر باعث افزایش ظرفیت و کاهش زمان تولید می‌شوند.

اجتناب از مواد نامناسب: حذف موادی مانند برگ درختان سوزنی‌برگ یا چربی‌ها از کمپوست، کیفیت محصول نهایی را حفظ و فرآیند را تسهیل می‌کند.

پیش بینی میزان سرمایه گذاری و سودآوری واحد تولید سیلیکون متال 

بودجه: بین ۴۸۷ تا ۹۷۵ هزار دلار
ظرفیت تولید سالیانه: 18000 تن در سال
مساحت زمین موردنیاز: 15000 مترمربع
زیربنای کل: 1050 مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز: 54 نفر
طول دوره ساخت پروژه: 1 سال
میزان سرمایه گذاری ثابت: 952 هزار دلار
سرمایه در گردش: 609 هزار دلار
سرمایه کل: 1,۵۶۲ هزار دلار

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: