طرح تولید پودر ماهی

تولید پودر ماهی صنعت رو به رشدی است که درسال‌های اخیر مورد توجه سرمایه‌گذاران و کارآفرینان قرار گرفته، اما در شرایط فعلی بازار با مشکلاتی در زمینه فروش مواجه شده است‌. پودر ماهی که بیشتر در صنعت دام و طیور مورد استفاده قرار می‌گیرد یکی از پتانسیل‌های بالقوه سرمایه‌گذاری در کشور محسوب می‌شود که به‌رغم قابلیت‌های بالایی که در این زمینه وجود دارد همچنان سرمایه‌گذاری قابل توجهی در این بخش صورت نگرفته است‌.
در حال حاضر اکثر شرکت‌های تولید‌کننده پودر ماهی در مناطق شمالی و جنوبی کشور مشغول فعالیت هستند. توجه به بازارهای صادراتی یکی از عواملی است که می‌تواند رشد قابل توجه شرکت‌های تولیدی را در این بخش به همراه داشته باشد. از سوی دیگر با وضعیت نامناسب صنعت دام و طیور در کشور بازار‌های صادراتی فرصت مناسبی برای تولیدات پودر ماهی در کشور به شمار می‌آید. در این گزارش به بررسی جنبه‌های مختلف تولید پودر ماهی می‌پردازیم‌.

میزان سرمایه‌گذاری جهت احداث واحد تولید پودر ماهی

برای شروع سرمایه‌گذاری به سرمایه‌ای بین چهار تا پنج میلیارد تومان نیاز دارید. البته این میزان سرمایه‌گذاری منهای هزینه‌های خرید زمین است. سرمایه در گردش در این کار بسیار بالاست، بنابراین سرمایه‌گذار باید حدود ۶۰۰ تا ۸۰۰ میلیون تومان از سرمایه خود را برای تامین به موقع مواد اولیه و هزینه حقوق و دستمزد کارکنان در نظر بگیرد‌. مابقی سرمایه نیز برای تکمیل عملیات ساختمانی، راه‌اندازی خط تولید و تجهیز کارخانه در نظر گرفته می‌شود.
خط تولید شامل دیگ‌های پخت، دستگاه‌هایTVN‌گیری، چربی‌گیری، رطوبت‌گیری، آسیاب و دستگاه کیسه پرکن می‌شود‌. دیگ‌های پخت با تجهیزات کامل حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ میلیون در بازار قیمت دارد. علاوه بر این دستگاه چربی‌گیری که مهم‌ترین بخش کار است حدود دو میلیاردی برایتان آب می‌خورد که عموما از کشور‌های ژاپن وانگلستان وارد کشور می‌شوند‌.
دستگاه TVN‌گیری که میزان ازت آزاد در هر میلی‌گرم پودر ماهی را محاسبه می‌کند در حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون برایتان تمام می‌شود‌. برای تجهیز کارخانه به دستگاه رطوبت‌گیری نیز باید ۱۰۰ تا ۱۵۰ میلیون هزینه کنید‌. علاوه براین به یک سیستم خط خشک کن (حدود ۱۰۰ میلیون تومان)، دستگاه آسیاب (حدود ۲۰ میلیون تومان) و دستگاه کیسه پرکن (بین ۳۰ تا ۴۰ میلیون تومان) نیاز دارید. با چنین سطحی از سرمایه‌گذاری میزان تولید شما بین پنج تا شش تن در روز است. علاوه بر این برای احداث کارخانه‌ای در این سطح به زمینی حدود دو تا سه هزار متر نیاز دارید که از این فضا یک سوله هزار‌متری به راه‌اندازی خط تولید اختصاص می‌یابد.
علاوه بر این حدود ۳۰۰ متر برای احداث انبار مواد اولیه و ۴۰۰ متر برای انبار محصول تولیدی در نظر گرفته می‌شود. ساختمان اداری، اتاق استراحت کارکنان، سالن غذا‌خوری و اتاقک نگهبانی نیز بخشی از عملیات ساختمانی را شامل می‌شود که مجموعا به سرمایه‌ای حدود ۵۰۰ میلیون تومان نیاز دارد‌. در نهایت برای اداره کردن کارخانه‌ای در این سطح به ۱۰ تا ۱۵ نیروی کار نیاز دارید‌. برای گرفتن مجوز‌ها نیز باید به سراغ وزارت صنایع بروید اما جلب رضایت و گرفتن مجوز‌های بهداشتی، زیست‌محیطی و دامپزشکی در این کار الزامی است. گرفتن مجوز‌های احداث به حدود دو تا سه ماه زمان نیاز دارد. به محض تکمیل پروژه و آماده شدن خط تولید می‌توانید سراغ مجوز‌های بهره‌برداری بروید.البته فراموش نکنید که رعایت استاندارد‌های بهداشتی و دامپزشکی در این بخش بسیار اهمیت دارد‌.

فرآیند تولید و سود تولید پودر ماهی

بیشتر تمرکز تولید‌کنندگان این بخش در استان‌های جنوبی است. به‌علاوه استان گیلان یکی از تولید‌کنندگان مهم پودر ماهی است‌. پودر ماهی از طریق فرآوری ماهی از فرآیند صید تا پخته شدن، چربی‌گیری، پروتئین‌گیری، رطوبت‌گیری و بسته‌بندی محصول به دست می‌آید و در مکمل‌های غذایی صنایع دام، طیوروآبزیان مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تولید پودر ماهی بیشتر از ماهیان اقیانوسی غیر‌خوراکی مانند کوسه ماهی، مار ماهی، شیرماهی، کپور، ضایعات کنسرو‌سازی و تلفات استخر‌های پرورش ماهی استفاده می‌شود.
کیفیت محصول تولیدی هم تا حد زیادی به نوع مواد اولیه مصرف شده در تولید پودر ماهی بستگی دارد. مثلا ماهیان کیلکا به دلیل پروتئین بالایی که دارند کیفیت بهتری را به دست می‌دهند و طبیعتا به لحاظ قیمتی هم قیمت تمام شده بالاتری دارند‌. به گفته کارشناسان، پودرماهی به دلیل داشتن پروتئین عبوری در خوراک دام‌های سنگین به‌ویژه دام شیری کاربرد زیادی دارد و یکی از عناصر اصلی رژیم غذایی آنها به‌شمار می‌رود. همچنین در خوراک مرغ گوشتی و تخم‌گذار مورد استفاده قرار می‌گیرد. در تولید آبزیان نیز یکی از رژیم‌های اصلی غذایی ماهیان پرورشی و میگو به‌حساب می‌آید‌. میزان سود‌آوری طرح نیز حدود ۲۰ تا ۳۰ درصد ارزیابی می‌شود که با توجه به شرایط تولیدی این روز‌های کشور رقم قابل توجهی است.
مهم‌ترین بخش هر فعالیت تولیدی بخش فروش و بازاریابی است. در حال حاضر در مصرف پودر ماهی استان‌های اصفهان، تهران، قم، اردبیل و قزوین از مهم‌ترین بازار‌های داخلی به‌شمار می‌آیند‌. برند‌سازی و شناخته شدن در بین مشتریان تا حد زیادی از مشکلات فروش در بازار می‌کاهد. ناصر نیازی، مدیرعامل کارخانه پودر ماهی مشهد در تحلیل شرایط بازار به «فرصت امروز» می‌گوید: در سال‌های اخیر به دلیل شرایط نامناسب صنایع دام و طیور کشور بازار کالاهای واسطه‌ای در این صنعت نیز تحت تاثیر قرار گرفته است.
این وضعیت در سال جاری شدت بیشتری داشته و تولید‌کنندگان برای بقا در بازار تلاش می‌کنند و امیدوار به روند‌های آتی بازار‌های وابسته هستند. این فعال بخش خصوصی در مورد دلایل افت بازار، عدم حمایت دولت از فعالیت‌های بخش کشاورزی را مهم‌ترین عامل این امر می‌داند و می‌افزاید: طبیعتا وقتی صنعتی دچار چالش شود بخش‌های وابسته به آن نیز یک روند نزولی را طی خواهد کرد.
کیفیت مهم‌ترین عامل موفقیت در بخش تولید و به‌ویژه این بازار است، بنابراین سرمایه‌گذاران باید برای بهبود کیفی محصول تولیدی خود تلاش کنند.

مزایای تولید پودر ماهی

پودر ماهی محصولی است که از پختن، خشک کردن و آسیاب کردن ماهی کامل یا ضایعات ماهی به‌دست می‌آید و با درصدهای مختلف در ترکیب خوراک دام، طیور و آبزیان یا به صورت مکمل‌های غذایی آنها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مهم‌ترین مزایای تولید پودر ماهی در کشور به جز بحث اشتغال‌زایی می‌توان به جلوگیری از ضایعات صنایع کنسروسازی و استفاده بهینه از ماهیان غیر‌خوراکی اشاره کرد. از سوی دیگر، ارز‌آوری قابل توجه این صنعت در صورت توجه به بازار‌های صادراتی یکی دیگر از مزایای تولید پودر ماهی در کشور است. درحال‌حاضر شرکت‌های تولید‌کننده پودر ماهی در استان‌های گیلان، مازندران، هرمزگان، بندرعباس و غیره فعال‌ هستند.
مهم‌ترین مزیت پودر ماهی برای استفاده در صنایع دام و طیور داشتن پروتئین عبوری و قیمت مناسب آن است. این محصول یک منبع غنی پروتئینی است و از نظر دارا بودن اسیدهای آمینه ضروری همانند متیونین و لیزین که برای رشد و تولید اهمیت زیادی دارند، غنی است. ازسوی دیگر انرژی قابل سوخت و ساز پودر ماهی نسبت به سایر منابع پروتئینی که در تغذیه آبزیان به‌کار برده می‌شود، بالاتر است. بازدهی بالا و کیفیت مناسب این محصول باعث شده پودر ماهی به‌عنوان یکی از رژیم‌های غذایی ثابت در صنایع دام و طیور قرار گیرد.