طرح احداث مزرعه غلات

غلات چه هستند

دانه غلات (یا غلات ساده) دانه‌هایی کوچک، سخت و دانه‌های خشک خوراکی هستند که روی گیاهان علف‌مانند، به نام غلات رشد می‌کنند. آن‌ها غذای اصلی بسیاری از کشورها هستند و تا حد زیادی، بیشتر از هر گروه مواد غذایی دیگر، انرژی غذایی سراسر جهان را فراهم می‌کنند. غلات نقش عمده‌ای در تاریخ بشر ایفا کرده‌اند و پیشرفت در زمینه‌ی کشاورزی غلات، چنان عمده است که باعث توسعه تمدن می‌شود. انسان‌ها عمده مصرف‌کنندگان غلات هستند اما غلات برای تغذیه و فربه کردن دام نیز استفاده می‌شود. هم‌چنین غلات می‌توانند به محصولات غذایی مختلفِ فرآوری‌شده نیز بدل شود.طرح احداث مزرعه غلات

تاریخچه غلات

هزاران سال است که این گونه گیاهان، در تأمین غذای بشر نقش حیاتی ایفا می‌کنند. باستان شناسان جوامع ابتدایی توانسته‌اند از ویرانه‌های قدیمی مراکز سکونت انسان، دلایلی به دست آورند که نشان می‌دهد غلات در تمدن‌های اولیه بشری هم کشت می‌شده‌اند و برای مثال، گندم در سرزمین حاصلخیز میانرودان به عمل می‌آمده است. میانرودان امروزه بخش‌هایی از ترکیه، عراق، سوریه و ایران را تشکیل می‌دهد. شواهد به دست آمده نشان می‌دهد که در ۱۶٫۰۰۰ تا ۱۰٫۰۰۰ سال قبل از میلاد، انسان ما قبل تاریخ در این ناحیه گندم تولید می‌کرده است.
همچنین هر جا که جامعه‌ای تشکیل شده، یکی از انواع غلات در پیدایش آن نقش داشته‌اند. مثلاً برنج در تشکیل جوامع نخستین کشور چین و ذرت هم در تشکیل جوامع آفریقایی مؤثر بوده‌اند.طرح احداث مزرعه غلات

اشکال مختلف انواع غلات

امروزه، رایج‌ترین غلات تولیدی و مصرفی را ذرت (یا بلال)، برنج و گندم تشکیل می‌دهد. غلات دیگری که به مقدار کمتری مصرف می‌گردد شامل جو، جو دوسر، ذرت خوشه‌ای، ارزن، چدار و چند نوع دیگر است. هم‌چنین مواد غذایی وجود دارند که به شبه غلات موسوم هستند، آنها از منظر صنعتی غلات نیستند، اما همانند غلات، فرآوری و آماده می‌شوند که شامل کوینولا و گندم سیاه می‌شود. غذاهایی مانند نان، ماکارونی، غلات صبحانه، برشتوک، بلغور جو دوسر، چیپس و هله هوله‌هایی مثل شیرینی و کوکی‌ها نیز از غلات به دست می‌آیند.
همچنین محصولات متشکل از غلات می‌توانند مواد تشکیل دهنده‌ی انواع غذاهای فرآوری شده باشد. برای مثال، شربت ذرت با فروکتوز بالا، یک شیرین کننده عمده در رژیم غذایی آمریکایی‌ها، از ذرت تهیه شده است.

ارزش غدایی غلات و همه نکاتی که باید بدانیم

غلات منبع انرژی برای انسان هستند. در کشورهای در حال توسعه، این دسته مواد تمام رژیم غذایی را در بر می‌گیرند. غلات حاوی هیدرات کربن، پروتئین، چربی، مواد معدنی و انواع ویتامین هستند که البته ضمن مراحل مختلف نگهداری و تهیه، ممکن است بخشی از مواد مغذی مذکور از بین برود. دانه غلات که کاریوپس یا گندمه نام دارد، منبع خوبی برای تغذیه انسان می‌باشد. میزان پروتئین برنج از گندم کمتر است. میزان ویتامین‌های ضروری (از جمله تیامین) برنج صیقل داده شده هم از برنج قهوه‌ای کمتر می‌باشد، چون سبوس خود دارای ویتامین‌های گوناگونی است که در مرحلهٔ صیقل دهی از برنج جدا می‌گردد.
البته به خاطر داشته باشید که با وجود همهٔ موادی که ذکر شد، غلات غذای کاملی بشمار نمی‌آیند. مصرف این مواد به تنهایی نمی‌تواند یک رژیم غذایی متعادل و کامل محسوب گردد. میزان پروتئین و در واقع اسیدهای آمینه غلات و همچنین ویتامین موجود در آنها محدود است. برای این که یک فرد بالغ بتواند ۶۵ تا ۸۰ گرم پروتئین مورد نیاز خود را تنها از طریق غلات تأمین کند، باید مقدار بسیار زیادی از این دسته مواد بخورد که در عوض، به دلیل این که غلات حاوی هیدرات کربن هستند، فرد ممکن است چاق شود. بسیاری از پروتئین‌های گیاهی به همین دلیل که اسیدهای آمینه کافی ندارند نمی‌توانند به تنهایی در رژیم غذایی افراد مورد استفاده قرار گیرند، بلکه در کنار آنها باید از پروتئین‌های حیوانی و سبزیجات و حبوبات هم استفاده نمود. البته پروتئین‌های حیوانی که از انواع حیوانات تأمین می‌شوند، خود متکی بر منابع گیاهی و از جمله غلات هستند. چون اغلب از انواع گیاهان و غلات، به عنوان خوراک دام استفاده می‌شود.

فواید غلات در مقابل گوشت

دریافت انرژی از مصرف غذاهای گیاهی مانند غلات ، بهتر از دریافت آن از غذاهایی با منشاء حیوانی است. از جمله مزایای غلات در مقایسه با مواد غذایی حاصل از گوشت موارد زیر است:
غلات حاوی کلسترول نیستند ، بنابراین در بروز بسیاری از بیماری های گردش خون تأثیرندارند. غلات فاقد اسید اوریک هستند ، اسید مسئول حمله به مفاصل و ایجاد دردهای زیادی برای بیماران نقرس یا مبتلایان به آرتریت هستند. چربی های موجود در غلات ، اشباع نشده هستند. آنها در حبوبات و انواع جوانه ها وجود دارند و بسیار مفیدتر از بسیاری از چربی های حیوانی هستند که اشباع شده می باشند. میزان سموم غلات همیشه کمتر از گوشت است. غلات ممکن است حاوی محصولات محافظت کننده گیاهی نامطلوب باشند اما حیوانات علاوه بر سموم گیاهانی که خود از آنها می خورند مجبور به خوردن مواد دیگری هستند که می توانند برای سلامتی انسان مضر باشند مانند هورمون ها ، آنتی بیوتیک ها و …

کربوهیدرات غلات

کربوهیدرات موجود در غلات نشاسته است. نشاسته در بدن به گلوکز که برای سوراندن و دادن انرژی به سلول استفاده می شود تبدیل می شود.
جذب این کربوهیدرات ها به تدریج انجام می شود به گونه ای که این نوع مواد غذایی می توانند سطح قند خون را متعادل نگه دارند. بنابراین غلاتی نظیر حبوبات برای بیماران دیابتی مناسب هستند زیرا سطح قند خون را بهتر تثبیت می کنند.

غلات یک گروه غذایی غنی از فیبر

غلات سبوس دار (فرآوری نشده) از فیبر بسیار غنی هستند. فیبر عمدتا در لایه های بیرونی دانه یافت می شود. (فرآوری شامل از بین بردن لایه بیرونی برای دانه ها است).
با پالایش یا فرآوری دانه ها ، فیبر از بین می رود. فیبر به ازای هر ۱۰۰ گرم وزن غلات پالایش شده فقط کمی بیش از ۲ گرم می باشد.
نقش فیبر در کنترل یبوست ، کاهش سطح کلسترول خون و همچنین در پیشگیری از سرطان روده بزرگ بسیار مهم می باشد.بعد از جذب شدن فیبر سریعتر تخلیه روده انجام می شود و سموم موجود در مدفوع ، از روده بیرون می رود.
غلات در جلوگیری از سرطان پستان در زنان و سرطان پروستات در مردان بسیار حائز اهمیت می باشد. بعضی از غلات از جمله گندم حاوی لینان هستند برخی دیگر مانند جو غنی از اسید لاکتون هستند. این ترکیبات مانع از رشد استروژن های انسانی می شوند که باعث رشد سلول های سرطانی هستند.

غلات سرشار از ویتامین ها مواد معدنی و پروتئین هستند

غلات سرشار از ویتامین E می باشد . ویتامین E یک آنتی اکسیدان قدرتمند است به همین دلیل در سم زدایی سلول ها نقش دارد.ترکیب این ویتامین با لینگان باعث خنثی شدن رادیکال های آزادی می شود که باعث آسیب به بدن می شوند.
نشان داده شده است که مصرف منظم دانه ها در برابر بیماری های قلبی ، جلوگیری از تخریب سلول های مغزی که باعث ایجاد آلزایمر یا سایر اشکال زوال عقل می شود ، از چشم در برابر کاهش بینایی یا ایجاد آب مروارید محافظت می کند.
غلات همچنین غنی از ویتامین B هستند. ویتامین B در درجه اول وظیفه حفظ اعصاب ، مراقبت از سلامت ذهن و تقویت استحکام استخوان ها را به عهده دارد. بعنوان مثال ذرت سرشار از ویتامین B 9 (اسید فولیک) است که برای رشد صحیح استخوان جنین لازم است.

مواد معدنی غلات

در صورت عدم پالایش غلات مواد معدنی کافی در آنها وجود دارد ، زیرا مواد معدنی موجود در آنها در لایه های بیرونی دانه ظاهر می شوند.
مواد معدنی اصلی غلات آهن ، منیزیم و کلسیم هستند. به عنوان مثال جو دوسر سرشار از آهن است که برای جلوگیری از کم خونی و کلسیم مورد نیاز است همچنین برای تشکیل استخوان ها و دندان ها بسیار مفید است و از پوکی استخوان جلوگیری می کند. به همان اندازه مهم برای حفظ ضربان قلب و عملکرد مناسب ماهیچه ها و در سلامت استخوان و سیستم گردش خون است. کمبود آن می تواند به فشار خون بالا ، آریتمی ، مشکلات کلیوی ، اسهال یا ریزش مو منجر شود.
علاوه بر این سه ماده معدنی اصلی ، غلات حاوی پتاسیم است که برای نگهداری مایعات بین سلولی و همچنین برای کنترل فشار خون بسیار مناسب است. (برنج از این ماده معدنی بسیار غنی است)

مناسبترین آب و هوا برای رشد غلات

عوامل مختلف آب و هوایی قادرند طرز رشد، میزان عملکرد و همچنین کیفیت محصول را تحت تأثیر قرار دهند؛ بنابراین تولید اقتصادی هر نوع غله در هر ناحیه، کاملاً تابع شرایط آب و هوایی می باشد. گندم، جو و چاودار که به دلیل کوچک بودن بوته‌شان، غلات کوچک نام می‌گیرند، به بارندگی سالیانه ۳۰۰ تا ۱۳۰۰ میلیمتر نیاز دارند و به صورت دیم هم کشت می شوند.
برنج به حرارت و بارندگی کافی (یا آبیاری کافی) نیاز دارد. معمولاً برنج در نواحی که سالانه نزدیک به ۱۰۰۰ میلیمتر یا بیشتر بارندگی دارند کشت می شود. ذرت هم با این که یک گیاه گرمسیری است در آب و هوا و ارتفاعات مختلف از نواحی پست تا ارتفاع ۳۰۰۰ متری از سطح دریا کشت می گردد.
جو از همهٔ غلات مقاوم تر است و می توان آن را حتی در کشور سیبری هم کاشت. گندم از همهٔ غلات رایج تر است. معمولاً گیاهان سردسیری را در نواحی گرمسیری، البته در نواحی بلند و خنک کوهستانی می کارند که در این صورت، کشاورزان می توانند به دلیل شرایط مساعد و خنکی کوهستان‌های نواحی گرمسیر، هر ساله چند بار غلات بکارند.
غلات گرمسیری را در نواحی پست گرمسیری که آب و هوای معتدلی دارند می‌کارند و همچنین می توان این غلات را در نواحی معتدل، البته در فصل‌هایی که سرما و یخبندان نباشد کشت نمود. معمولاً این دسته انواع بهاره و زمستانی دارند.

مراحل رشد غلات و فراینده رشد غلات

دوره رشد غلات شامل مراحل جوانه زنی، پنجه زنی، تشکیل روزت، ساقه رفتن، تشکیل گل و تشکیل میوه است که هر کدام از این مراحل را به اختصار در اینجا توضیح می دهیم:
جوانه زنی: این مرحله با نفوذ ریشه در پوست دانه و غشای تخمدان آغاز می شود. ریشهٔ اولیه چندان پر پشت نیست، اما ریشه‌های ثانویه که شامل ریشه‌های نا بجا هم می شود، در مراحل اولیه رشد به وجود خواهند آمد که این ریشه‌های ثانویه قوی تر بوده و قدرت کافی برای نگه داشتن گیاه در خاک را دارند.
پنجه زنی: پس از آن که اولین برگ‌های گیاه سطح خاک را شکافت و ساقه اصلی شروع به رشد نمود، مرحله پنجه زنی آغاز می‌گردد؛ یعنی جوانه‌های موجود در محل اتصال برگ‌های پایینی به ساقه، فعال شده و شروع به رشد می کنند.
تشکیل روزت: برگ‌های گیاه در فاصلهٔ دو مرحله پنجه زنی و ساقه رفتن رشد نموده و بلند می شوند و مجموعه‌ای برگ را در ابتدای ساقه ایجاد می کنند. این مرحله را تشکیل روزت می می نامند.
ساقه رفتن: در این مرحله ساقه طویل می شود. در اوایل این مرحله، گل آذین هم تشکیل می شود. تشکیل گل آذین: در این مرحله گل آذین بوته از داخل غلاف خارج می شود. گل کردن غلات معمولاً زمانی که گل آذین داخل غلاف است یا بلافاصله پس از تشکیل گل آذین صورت می گیرد. گل‌های گیاهان خانواده گرامینه، به صورت گروهی به وجود می آیند. منظور از گل آذین، آرایش گل یا طرز قرار گرفتن گل روی ساقه است. مجموع چند گلچه که روی محور گل آذین است را سنبلچه می گویند.
میوه: زمانی که میوه می رسد، غشای تخمدان نازک شده و به پوست دانه می چسبد. این گونه میوه‌ها را گندمه گویند، مثل دانه گندم، ذرت و چاودار. دانه بعضی غلات حتی پس از برداشت هم داخل غلاف باقی می ماند، مثل برنج و جو.

برداشت محصولات غلات از کی آغاز می شود

برداشت غلات باید به موقع صورت گیرد. برداشت زودتر یا دیرتر از موقع محصول، موجب کاسته شدن کیفیت آن می‌شود. تأخیر دربرداشت غلات دانه ریز، سبب ریزش دانه، خوابیدگی یا شکستن بوته‌ها در کشتزار و بالاخره کاهش میزان ماده خشک می گردد. برداشت زود هنگام محصول هم موجب پایین آمدن کیفیت غلات می گردد. وزن دانه‌ها تا زمان رسیدن دانه افزایش می یابد، ولی پس از آن رو به کاهش می گذارد. همچنین دانه‌های نارسی که زود هنگام برداشت می شوند، چه در کشتزار و چه در انبار بیشتر در معرض آسیب‌های ناشی از گرما و آفات از جمله کپک زدگی قرار می‌گیرند. زمان مناسب برای برداشت دانه، هنگامی است که آندوسپرم دانه‌های غلات سفت شده و میزان رطوبت آن هم به ۱۸ درصد رسیده باشد.
در کشورهای توسعه یافته برای دروی محصول تنها از وسایل مکانیکی همچون کمباین استفاده می شود. اما در کشورهای در حال توسعه از روش‌های گوناگونی همچون استفاده از داس برای برداشت محصول استفاده می نمایند.

تولیدکنندگان بزرگ غلات در ایران و دنیا

استان فارس در شهر‌های فسا و مرودشت مهمترین تولید کنندگان غلات در ایران هستند .
لیست ده تولیدکننده برتر در دنیا را در زیر مشاهده می نمایید، این آمار مربوط به سال ۲۰۰۵ (میلیون تن)
چین ،هندوستان ،ایالات متحده آمریکا ، روسی، فرانسه ،کاانادا ،استرالیا ،آلمان پاکستان ،ترکیه

مراحل آماده سازی زمین جهت کاشت غلات

۱) ماخار یا آبیاری زمین قبل از شخم
۲) شخم زمین
۳) دیسک
۴) ماله
۵) کودپاشی
۶) دیسک
۷) بذرپاشی یا بذرکاری( در صورت بذرپاشی عملیات دیسک خفیف بعد از آن )
۸) مرزبندی
۹) نهرکشی
۱۰) آبیاری
مراحل فوق ممکن است بسته به نوع زمین – خاک زراعی – و نحوه کاشت با خطی کار یا پاشش بذر با کودپاش سانتریفیوژ تا حدودی تغییر نماید در این مطلب کاشت با خطی کار مدنظر می باشد.

بررسی روند تغییرات سطح زیر کشت، عملکرد و تولید غلات در کشور و پیش بینی وضعیت آینده

روند تغییرات سطح زیر کشت، عملکرد و تولید گندم، جو و برنج به عنوان سه غله اصلی کشور در فاصله سالهای ۸۲-۱۳۵۰ در قالب سری های زمانی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و وضعیت آینده تولید غلات در کشور با ادامه سری زمانی برای سالهای ۱۴۰۰-۱۳۸۲ پیش بینی گردید. نتایج نشان داد که سطح زیر کشت غلات کشور در طی دوره ۳۲ ساله داده ها پس از افزایش اولیه تقریبا به ثبات رسیده و سطح زیر کشت فعلی تا سال ۱۴۰۰ حفظ خواهد شد. البته روند افزایش سطح زیر کشت گندم آبی و برنج با سرعت اندکی ادامه دارد. عملکرد غلات کشور در طی ۳۲ سال گذشته بطور قابل ملاحظه ای افزایش یافته و این افزایش که در مورد غلات آبی (۶۲.۵ کیلوگرم در سال) و برنج (۶۹.۷ کیلوگرم در سال) نسبت به غلات دیم (۱۲.۶ کیلوگرم در سال) بمراتب چشمگیرتر است، تا سال ۱۴۰۰ ادامه خواهد داشت. بر این اساس تولید کل غلات در کشور علیرغم ثبات نسبی سطح زیر کشت، به دلیل افزایش عملکرد در واحد سطح افزایش یافته و بر اساس پیش بینی های این تحقیق در افق ۱۴۰۰ از مرز ۲۶ میلیون تن خواهد گذاشت. البته بر اساس یافته های این مطالعه تولید سرانه غلات که در طی سالهای میانی دوره مطالعه افزایش قابل توجهی یافته بود، مجددا کاهش یافته بطوریکه در حال حاضر برابر ۳۱۰ کیلوگرم می باشد که نسبت به سال مبدا تغییر چشمگیری را نشان نمی دهد. بعلاوه به دلیل پیشی گرفتن رشد جمعیت از رشد تولید غلات در کشور به نظر می رسد که تا سال ۱۴۰۰ افزایش قابل توجهی در تولید سرانه غلات در کشور بوجود نخواهد آمد. در مجموع ارزیابی روند تولید غلات در کشور و مقایسه آن با وضعیت تولید این محصولات در جهان، آسیا و خاورمیانه نشان می دهد که تولید فعلی غلات در ایران نسبت به میانگین جهانی و میانگین منطقه ای آن مطلوب می باشد.

پیش بینی وضعیت سرمایه گذاری طرح احداث مزرعه غلات

نرخ برابری دلار : ۲۸۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : ۲۰۰ مترمربع
سطح زیر کشت : ۲۰۰ مترمربع
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : ۶۰ نفر
میزان سرمایه گذاری ثابت : ۱۱میلیارد تومان (بدون احتساب هزینه زمین)
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : ۳.۵ میلیارد تومان
نرخ بازده داخلی در سال مبنا :۵۲ درصد

درصورت تمایل به این مطلب امتیاز دهید: