طرح کشت درخت چنار

درخت چنار (plane tree) درختی بزرگ و زیبا با برگ های پنچ پر است. از تنه ی این درخت در صنایع چوب و تولید ذغال استفاده می‌شود و برگ درخت چنار در تولید کود اهمیت دارد.میوه ها که به شکل کوزه های کوچک سبز رنگ هستند به شکل فندق های خشک و مرکب در آمده و می‌رسند.

چنار درختی است یک پایه با گلهای تک جنس و شبیه هم که بر روی گل آذین های فشرده کروی شکل قرار دارند. زمان گل دهی آن در ماه های فروردین و خرداد است.

منبع جغرافیایی چنار

تیره چنار منحصر به جنس چنار (platanus) با ۴ تا ۷ گونه است که یک گونه آن به صورت خودرو در جنوب اروپا و سواحل مدیترانه می‌روید و در برخی از کشورهای اروپایی ، مانند فرانسه ، فراوان کاشته می‌شود و به چنار معمولی (پلاتانوس ولگاریس) موسوم است. گونه‌ای از آن که در بیشتر کشورهای اروپایی کاشته می‌شود.

شرایط نگهداری درخت چنار

آب و هوا و اقلیم
درخت چنار می تواند در انواع آب و هواها به خوبی رشد کند. البته هوای خنک و مرطوب برایش مطلوب تر است. انواعی از درخت های چنار می توانند سرما را تا منفی ۴۰ درجه زیر صفر تحمل کنند اما نمونه هایی که در شهرها کاشته می‌شوند فقط تا دمای منفی ۲۳ درجه سالم می‌مانند. این درخت تنومند مقداری گرما را نیز تحمل می‌کند اما در شهرهای جنوبی کشور که دما بسیار بالا و آفتاب سوزان است، درخت چنار معمولا قادر به رشد نیست.

آبیاری
درخت چنار دوستدار رطوبت زیاد است. سعی کنید درخت چنار را به صورت هفتگی آبیاری کنید. حتی در فصول گرمتر سال می‌توانید فواصل آبیاری را کمتر کنید. ریشه درخت چنار می تواند تا عمق ۴ متری خاک هم نفوذ کند. با عمیق تر شدن ریشه ها مقاومت گیاه به خشکی هم بیشتر می شود چون درخت می تواند آب را اعماق زمین جذب کند. البته توجه کنید که جمع شدن آب پای درخت و غرقاب شدن ریشه می تواند به درخت چنار آسیب برساند. در نتیجه بهترین مکان برای کاشتن درخت چنار کنار نهرهای جاری است که از ماندن آب پای درخت جلوگیری کرده و همچنین رطوبت کافی را به درخت می رساند.

نور
درخت چنار در نور کافی و مستقیم به خوبی رشد می کند و در صورت کمبود نور تاج آن ضعیف و کوچک می‌شود. البته نهال کوچک چنار ممکن است نتواند نور مستقیم را تحمل کند و بسوزد. بنابراین سعی کنید در فصل تابستان برای نهال چنار خود سایه بانی درست کنید تا از آفتاب مستقیم آسیب نبیند.

خاک
شما می‌توانید از هر نوع خاکی برای درخت چنار استفاده کنید. فقط کافی است نهال شما خاک خوب با زهکشی مناسب داشته باشد تا از خفگی ریشه جلوگیری شود. ریشه درخت چنار عمیقا در خاک نفوذ می‌کند و می تواند در خاک های سنگین و ریزبافت به خوبی رشد کند. مخلوطی از ماسه، خاک برگ و کود دامی می‌تواند انتخاب مناسبی برای درخت چنار باشد. از کاشتن درخت چنار در خاک های آهکی و کم عمق و فشرده پرهیز کنید چرا که تهویه هوا در آن ها به خوبی صورت نمی‌گیرد و باعث آسیب ریشه گیاه می‌شود. توجه کنید که درخت چنار به خاک های قلیایی حساسیت نشان می‌دهد و ممکن است در اثر این مسئله حاشیه ی برگ های درخت زرد و سوخته شود.

هرس
درخت های چنار کاشته شده در فضای سبز چندان نیازی به هرس ندارند و می‌توانند رشد طبیعی خود را طی کنند. اما اگر شما از درخت چنار در حیاط خانه یا باغ خود نگهداری می‌کنید برای جلوگیری از رشد بی رویه درخت می‌توانید آن را هرس کنید. همچنین بریدن شاخه های شکسته و ناسالم برای رشد بهتر درخت ضروری است. بهترین زمان برای هرس هم فصل پاییز است که فصل استراحت گیاه می‌باشد.

منظور از چنار بن ۱۰ تا ۱۵ چیست؟

منظور از بن درخت، محیط تنه درخت(دور تنه درخت) می‌باشد. یعنی اگر متر را دور تنه درخت قرار دهیم حدود ۱۵ سانتی‌متر می‌شود که این نوع درخت از بهترین سایز برای کاشت است. زیرا تنه‌ای تقریبا بزرگتر از دسته بیل دارد و بسیار مناسب است.

سایزهای مختلف درخت چنار

درخت چنار بن ۱۰ تا ۱۵
درخت چنار سایز بشکه ای
چنار بن ۸ تا ۱۰
چنار بن ۲۵ تا ۳۰
چنار بن ۲۵

تکثیر درخت چنار از طریق قلمه زدن

برای قلمه زدن چنار ابتدا باید یکی از شاخه های جوان (حدودا ۳۰ سانتی متری) درخت را انتخاب کرده و به کمک چاقوی باغبانی تمیز و ضدعفونی شده آن را از درخت مادر جدا کنیم. بهتر است رأس قلمه ها را به صورت افقی و انتهای آن ها را به شکل مورب برش بزنید تا ریشه سطح بیشتری برای رشد و گسترش داشته باشد.

همچنین توجه کنید که قلمه ها باید از زیر بندها جدا شوند تا خاصیت ریشه زایی داشته باشند. قلمه های تهیه شده را باید قبل از کاشت چندین ساعت در آب قرار داد تا رطوبت کافی جذب کنند و برای کاشت آماده شوند. در نهایت قلمه ها را دسته دسته و با فاصله ۱۵ تا ۲۰ سانتی متری از یکدیگر در خاک پیت ماس و ماسه بکارید و روی آن ها را با ماسه بپوشانید.

توجه کنید که حداقل یک سوم طول قلمه ها در خاک قرار بگیرد. بعد از کاشت قلمه ها را به طور منظم آبیاری کنید و از زهکشی مناسب خاک مطمئن شوید. بهترین زمان برای کاشت قلمه ها در فصل رشد یعنی بهار و تابستان است.

تکثیر درخت چنار با کمک بذر

بذر های چنار در فصل پاییز می‌رسند و پس از چیدن، به منظور جوانه زدن در بهار باید به مدت دو ماه در معرض سرما و رطوبت قرار بگیرند. می توانید سرما را به طور مصنوعی با کمک یخچال خانه ایجاد کنید. بهتر است بذر چنار خیلی بدون خاک نماند و باید بعد از جوانه زدن بلافاصله آن را در خاک کاشت تا توان ریشه زایی داشته باشد. بعد از کاشت بذر نباید به مدت یکسال گیاه را جابه جا کنید. سرعت رشد در این روش نسبت به قلمه زدن کمتر است اما در صورت ریشه زایی جوانه، نسبت به قلمه ریشه های عمیق تر و گسترده تری خواهد داشت.

بیماری ها و آفات درخت چنار

پروانه مینوز درخت چنار
پروانه مینوز یا کرم برگ چنار از آفات برگخوار درخت چنار است. این آفت حشره کوچکی به رنگ کرم مایل به زرد می باشد که روی برگ های چنار تخم گذاری می‌کند. لارو ها پس از خارج شدن از تخم از پوست برگ درخت چنار تغذیه کرده و باعث ایجاد لکه های سفید روی برگ ها می‌شوند.

سوسک چوبخوار
این سوسک که لارو آن از ریشه و طوقه درخت تغذیه می‌کند. برای کنترل این آفت ابتدا رعایت اصول آبیاری و در نهایت کوددهی و جلوگیری از ایجاد زخم بر روی ساقه لازم است. این آفت اغلب درختان ضعیف را مورد حمله قرار می‌دهد بنابراین هرس به موقع و قطع شاخه های آلوده بهترین روش مبارزه با این آفت است. جهت مبارزه فیزیکی با این آفت می‌توان سوراخ های لاروی را به کمک مفتول از بین برد. مبارزه شیمیایی نیز از طریق سم پاشی انجام می‌شود.

زنجرک
زنجرک تخم هایش را در فصل زمستان در زیر پوست سرشاخه های جوان(عموما یکساله) می گذارد. لارو ها در میانه فروردین ماه تا اواخر اردیبهشت از تخم خارج می‌شوند. حشرات در اواسط اردیبهشت ظاهر می گردند اما در تابستان از روی درختان مهاجرت کرده و به روی میزبان های دیگر می‌روند. آفت زنجرک باعث می‌شود برگ های درخت رنگ پریده شده و سطح آن ها نقطه نقطه شود. همچنین با تغذیه از شیره گیاه مانع رشد طبیعی درخت می‌شود. برای مبارزه با این آفت می‌توان از سموم سیستمیک استفاده کرد. بدین ترتیب سم از طریق شیره درخت وارد بدن حشره شده و باعث مرگ آن می‌شود. از دیگر روش های معمول مبارزه با این آفت استفاده از شته کش هایی مانند مالاتیون و اتیون است.

کرم سفید ریشه
این حشره از ریشه و قسمت های سطحی چوب درخت تغذیه می‌کند. در اثر این آفت برگ های درخت بعد از مدتی زرد می‌شوند و حتی ممکن است در اثر از بین رفتن ریشه ها درخت سقوط کند. اولین قدم برای جلوگیری از آسیب درخت، جمع آوری و نابودی حشرات قبل از تخم گذاری است. حشره کامل قبل از گرم شدن هوا روی شاخه درخت ظاهر می‌شود اما غیرفعال است و به درخت آسیب نمی‌زند. با تکان دادن شاخه ها می‌توان آن ها را از درخت دور کرد. برای مبارزه شیمیایی نیز می توان خاک درخت را با حشره کش اتیون آبیاری کرد. بهتر است این کار در مرداد ماه که لاروها از تخم خارج می‌شوند انجام شود.

انواع درخت چنار

چنار آمریکایی – چنار اروپایی – چنار شرقی

هرس کردن درخت چنار

از آنجا که چنار یک درخت شهری ست، باید قبل از کاشت به محل و موقعیت آن توجه کافی مبذول داشت.در پارکها به دلیل آنکه محدودیتی از نظر رشد تاج وجود ندارد، میتوان به درخت اجازه داد تا به حالت طبیعی رشد کند و به حداکثر رشد طبیعی برسد. البته نمی توان گفت که از هرس چنار در پارکها باید صرف نظر کرد ، بلکه بر حسب موقعیت و فاصله کاشت و سلیقه میتوان آن را از حالت تک محوری به چند محوری و تاج گسترده درآورد.

علاوه بر هرس فرم، که از ابتدای پرورش نهال جوان باید انجام گیرد ، لازم است هر ساله از درختان بازدید به عمل آید و شاخه های نابجا،خشک شده، بیمار و یا شاخه هایی که مزاحم عبور و مرور وسایل نقلیه و یا عابرین است ، حذف یا کوتاه گردد. اگر در حذف پاجوش ها غفلت شود مقادیری از غذای مورد نیاز شاخه های اصلی توسط پاجوشها مصرف میشود.

زمان هرس اصلی درخت ، در دوره استراحت و در شرایط تهران در پاییز است. در مناطق سردسیر میتوان بعد از رفع خطر سرمازدگی و قبل از باز شدن جوانه ها هرس را انجام داد. البته پاجوش گیری و هرس سبز باید به حذف ترکه های شاخکهای جنبی محدود شود.

ارزش اقتصادی چنار

۱- مصارف صنعتی : چوب چنار جزء چوبهای بسیار خوب صنعتی است که بدون اغشته کردن آن با مواد ضد عفونی کننده مدتهای طولانی در مقابل تغییرات جوی سالم می ماند .

۲- مصارف داروئی: از پوست چنار برای از میان بردن لکه های پوستی از ریشه اش برای درمان مارگزیدگی ، از میوه و برگ ان برای رفع ناراحتیهای حلق و گرفتگی صدا استفاده می شود .

۳- استفاده از برگ چنار جهت تهیه خاک برگ: این نوع خاک در باغبانی مصارف زیادی دارد . علاوه بر این که از این نوع خاک می توان در مخلوط خاکهای استفاده کنیم ، پسرند کرده آن را نیز می توان به عنوان مالچ و پوشش روی بذرهای کاشته شده پاشید و از آن استفاده کرد .

سود کشت درخت چنار

طبق برآورد کارشناسان و محققین در هرهکتار کاشت چنار، بعد از۵ سال می توان بالغ بر ۲۵۰ میلیون تومان سود کسب کرد.

تولیددرخت چناربه دلیل نیازمندنبودن به کود،هرس ونگهداری راحت آن نقطه عطفی درسودآوری محصولات کشاورزی است که مورد غفلت واقع شده است؛ اگر هر مزرعه داری که دارای زمین آبی است یک هکتار را به کاشت چنار با نژادمشخص اختصاص دهد،می تواند برابر با چند ده هکتار کاشت محصولات سنتی کشاورزی و با کمترین دردسر منفعت و سود خالص به دست آورد.

بازار کشت درخت چنار در ایران

بازار فروش چناردر ایران بسیار مناسب می باشد و از موقعیت عالی برای فروش برخوردار است؛ جالب اینکه نسبت به محصولات دیگری چون یونجه سودآوریش چندین برابر است ویقینا دردسرهای آن را هم ندارد.

خلاصه بررسی فنی، مالی و بازار طرح کشت درخت چنار

ظرفیت تولید سالیانه : –
نرخ برابری دلار : ۱۶۰۰۰ تومان
مساحت زمین موردنیاز : –
زیربنای کل : –
تعداد نیروی انسانی مورد نیاز : –
میزان سرمایه گذاری ثابت : –
ارزش ماشین آلات و تجهیزات : –
نرخ بازده داخلی : –